THẦU XÂY DỰNG PHƯỜNG 14 Q3

Nhìn cây hương trầm tự quấn lấy cháy trên ban thờ, cạnh những cây hương thẻ mua ngoài chợ tỏa hương ngào ngạt, tâm trí tôi lại quay trở về quảng thời gian tuổi thơ khi nhận THẦU XÂY DỰNG PHƯỜNG 14 Q3.

Ngày đó đất nước đang ở thời kỳ bao cấp, nhà nhà đều khó khăn, ngay cả đến những cây hương thắp vào những dịp lễ tết mọi nhà đều phải tự túc lấy. Có phải vì lẽ đó hay hay là vì theo tục lễ cổ truyền ông cha để lại mà tất cả mọi gia đình trong làng đều tự tay làm nên những cây hương để thờ cúng tổ tiên ông bà.

Những cây hương trông đơn giản thế nhưng để có nó mỗi gia đình đã đầu tư rất nhiều công sức vào đó. Đến khoảng tháng mười âm lịch, khi trời đã hết mưa, bão hai cha con chúng tôi đã lo chuẩn bị nguyên liệu làm hương cho dịp tết nguyên đán. Cây rễ hương mọc hoang trên những đồi, núi khá xa nhà. Sáng mai khi làn gió heo may lành lạnh thổi, hai cha con đã cơm đùm cơm nắm đi vào rừng. Ngoài dao, rựa, cuốc ra cha còn kèm theo mấy khúc mía đựng trong cái bao tải phòng khi khát nước mà không xuống suối được. Những hạt sương mai quất vào ống quần ướt sũng, ngẩng mặt lên phía trước bạt ngàn là hoa lau trắng, trong trí tưởng tượng ngây thơ của tôi lúc đó cứ nghĩ đến những ngọn cờ lau của Đinh Bộ Lĩnh khi xưa.

Khi mặt trời đã xua tan màn sương viền trên đỉnh núi, hai cha con tôi cũng đã đến nơi có nhiều cây rẽ hương mọc, tôi đi tìm và phát quang cho cha đào. Cây rễ hương mọc theo từng lối, cũng có nơi mọc dày ken nhau. Hì hục cả ngày hai cha con cũng được một bao tải to đầy rễ hương.

Về đến nhà cha đổ ra đảo cho sạch đất rồi mới đem rửa, sau khi để cho ráo nước lại bỏ vào cối đá giã cho dập nhỏ đi. Đúng là cây rễ hương, mới chỉ giã tươi thôi mà đã nghe bốc mùi thơm nức. Tháng mười trời nắng hanh, rễ hương đem phơi ngoài sân khô đến đâu giã đến đó, chừng nào thấy đã có bột nhỏ mới đem cái dần dày dần lấy những bột nhỏ mịn. Ngoài rễ hương là nguyên liệu chính để có được một cây hương thơm còn có nhiều nguyên liệu phụ gia khác. Tháng mười là tháng người ta đã bắt đầu ép mía lấy mật, khi những đống bã mía đã bị ép khô mật, cha bóc những phần xốp phía trong về băm nhỏ phơi khô cùng với rễ hương trộn lẫn tạo nên một mùi thơm ngọt ngào có hương vị của mật mía. Rễ hương, bã mía cũng có khi trộn lẫn với những lá cây quế, cứ phơi dưới nắng hanh vàng, khô rồi giã, phần bột đem cất riêng, phần còn thô phơi tiếp cứ thế sang tháng mười một thì khâu chuẩn bị bột hương cũng đã tạm ổn. Phần ngũ vị để trộn với bột hương thì thường sang tháng chạp mẹ đi chợ mới đến những hàng thuốc bắc để mua.

Loại ngũ vị này thường mẹ phơi riêng ra giã nhỏ thành bột gói cất kỹ đến khi cha quấn hương dùng thì mới trộn vào.

Vào thời gian đó quê tôi tre còn nhiều lắm, lũy tre xanh bao bọc xóm làng. Qua tháng mười những cây măng đã chuẩn bị thành cây tre người làng thường gọi là tre bắt đầu mở lá. Cha chặt một cây tre non đã xoè hết lá về chẻ để làm chu quấn hương. Cha đem tre về chặt thành từng khúc theo ý mình rồi lóc bỏ phần vỏ xanh bên ngoài và phần vỏ lụa trắng bên trong và chẻ thành hình vuông to hơn chiếc đũa ăn cơm phơi dưới nắng, sau khi bắt đầu khô thì cha lau bốn cạnh đi tự khắc chu hương thành hình tròn, được phơi thật khô dưới nắng đến ngày sắp sử dụng mới đem cất đi.

Ngoài chợ các bà hàng xén có bán giấy quấn hương. Trong các danh sách sắm tết của mẹ thì ngũ vị và giấy quấn hương là đứng đầu bảng. Mẹ mua giấy về bọc lại cẩn thận và cất trang trọng trên ban thờ.

Sang tháng chạp, công việc rất bận rộn, ngày cha mẹ lo cày cấy vụ chiêm, lo chuẩn bị sắm tết. Tối đến cha thắp đèn để quấn hương, cây hương đầu tiên cha thắp lên cắm trang trọng trên bàn thờ tỏa hương ngào ngạt, trời lạnh thi thoảng có những cơn mưa phùn, hương thơm ngại đi xa, cứ quẩn quanh bên bàn học của tôi và quấn lấy chỗ cha ngồi tạo nên một khung cảnh ấm áp vô cùng, tôi có cảm giác như tết đang về đầu ngõ, đầu sân và chỉ chờ hé cửa là tết đã bước vô nhà.

Cứ đêm đêm cha cần mẫn dưới ngọn đèn dầu và bên làn hương thơm ngào ngạt, bó hương to dần, to dần.

Mỗi khi học xong bài tôi lại mon men bên cha đòi quấn thử. Công việc tưởng như đơn giản nhưng cũng thật khó vô cùng. Cha hướng dẫn cách trải giấy, cách rải bột hương làm sao cho đều rồi cách cuốn sao cho cây hương cân đối không chỗ to, chỗ nhỏ. Tôi nhìn bàn tay cha thô ráp nhưng sao cuốn những cây hương mới đẹp làm sao, bao nhiêu sự kính trọng ông bà tiên tổ cha nâng niu dồn vào trong từng động tác gói, ghém tình cảm của mình vào đó cả.

Ở quê tôi đa số là làm nông rất nghèo, mỗi khi tết nhất, giỗ chạp thường thấm nhuần lời dạy của ông bà tổ tiên xưa truyền lại, cây hương , bát nước và tấm lòng thành.

Ngày nay công việc mưu sinh bận rộn, con cháu thường đi làm ăn xa, các nhà sản xuất hương phát triển đa dạng. Ngày thường cũng như mỗi dịp tết đến xuân về hương trầm các thương hiệu nổi tiếng bán ngoài chợ hay các ki ốt nhiều vô kể. Những người còn mang tính hoài cổ cứ tâm niệm rằng những cây hương cúng tổ tiên ông bà do mình làm ra đem dâng cúng sẽ gửi gắm vào đó lòng biết ơn trân quí những người đã khuất.

Vậy nên ở quê tôi thỉnh thoảng vẫn còn những người tự sản xuất hương thủ công nhưng những công đoạn vất vả cũng đã đỡ hơn nhiều bởi được sự hỗ trợ của máy móc.

Giờ này cha tôi đã ở bên tổ tiên ông bà,cứ mỗi dịp xuân về, tết đến tay run run cắm những cây hương tự tay tôi làm lấy lên ban thờ lòng tôi bỗng rưng rưng một cảm xúc lâng lâng khó tả.